Het ziet er naar uit dat het Vlaams Belang zich niet langer wil bedienen van de naam Pegida om acties tegen migranten te organiseren. Een geplande actie van Pegida Vlaanderen aan de moslimbeurs in Antwerpen is afgelast omdat ze volledig wordt overgenomen door het Vlaams Belang.

Pegida Vlaanderen liet bij monde van woordvoerder Rudy Van Nespen, lokaal bestuurslid van het Vlaams Belang, dat de “opdracht volbracht” was wat Pegida betreft. Een volgende activiteit komt er pas midden juni in de vorm van een “ronde tafel voor alle geïnteresseerden” en vervolgens in september een niet nader omschreven campagne “tegen de ‘Offerfeest’-propaganda in onze scholen”. Hoe kan dit anders geïnterpreteerd worden dan dat het Vlaams Belang beslist om niet langer de naam Pegida te hanteren voor acties tegen migranten? Het Vlaams Belang domineerde Pegida, maar geeft er nu een duidelijke boodschap aan: ‘inpakken en opkrassen’.

De poging om van het succes van Pegida in Dresden gebruik te maken om ook hier iets breder tegen migranten op te zetten, is mislukt. Het duurde lang vooraleer het tot een eerste actie kon komen, het actieverbod in Antwerpen zorgde voor maanden uitstel. De eerste acties, zowel een verboden actie in Antwerpen als een toegelaten actie in Gent, bleken geen overdonderend succes te zijn. Een poging tot regelmatige actie in St-Niklaas strandde de tweede keer al. Het Vlaams Belang was duidelijk de drijvende kracht van Pegida. Filip Dewinter moest enkel opdagen om als onofficiële woordvoerder met een groot deel van de mediabelangstelling te gaan lopen.

Pegida Vlaanderen bleek niet veel breder te zijn dan het Vlaams Belang. En de mensen die van buiten het Vlaams Belang aangetrokken werden, waren vooral politieke militanten die in organisaties in de extreemrechtse marge actief zijn waaronder ook diverse neonazi’s. Met de laatste Pegida-actie in Gent slaagde een lid van Autonome Nationalisten Vlaanderen erin om even in de belangstelling te komen met racistische uitspraken tegen een journaliste van VRT. Het was tekenend voor het externe publiek dat het Vlaams Belang met Pegida aantrok.

Ongetwijfeld is een ander element dat meespeelt de dreiging van protest. Het feest van Hart boven Hard in Gent overtrof Pegida in ruime mate qua mobilisatie. Bij de eerste aankondiging van een actie van Pegida in Antwerpen eind januari, groeide er zelfs een momentum voor een bijzonder grote tegenactie van Hart boven Hard. Net zoals Pegida in Duitsland in het defensief kwam door de groeiende tegenacties waardoor ook interne verdeeldheid benadrukt werd, lijkt dit ook het geval te zijn voor Pegida Vlaanderen. Het bevestigt het belang van protest tegen extreemrechts en tegen racisme.

De actie van 2 mei wordt door het Vlaams Belang herleid tot een routine-actie zoals de partij er al honderden organiseerde. Het falen van Pegida Vlaanderen is een goede zaak, maar het maakt geen einde aan het bestaan van extreemrechts en van racisme. De vele verhalen van dagelijks racisme, het gemak waarmee stigmatiserende uitspraken zoals die van De Wever over Berbers passeren of nog de incidenten van racistisch geweld geven aan dat strijd nodig blijft.