Foto: emesilva via iStock

Door : Gesellschaft für bedrohte Völker – Der Blog: https://gfbvberlin.wordpress.com/2017/02/21/in-chile-kaempfen-die-indigenen-mapuche-fuer-den-erhalt-ihrer-sprache-mapuzungun/

van Andrea Pagani Ábalos

Vertaald door Ann Van Eynde-Neutens, NAIS Gazet: www.denaisgazet.be

22 februari 2017

Wij gebruiken ze dagelijks, meestal onbewust : onze moedertaal. 

Met haar hulp maken we ruzie en verzoenen we ons, vertellen we grapjes en communiceren we met onze medemensen. 

Maar niet iedereen op deze aarde heeft het geluk om zijn moedertaal zo vanzelfsprekend te gebruiken. 

Dat geldt ook voor de inheemse Mapuche in Chili en Argentinië, die strijden voor het behoud van hun taal.

Taal is een belangrijk onderdeel van de culturele identiteit van een volk.  Daarom hebben alle mensen het recht om hun eigen taal te spreken. 

Dat is ook de mening van UNESCO, die om deze reden 21 februari heeft uitgeroepen tot "internationale dag van de moedertaal".  Het is een herdenkingsdag, die ertoe moet aanzetten taalkundige en culturele veelzijdigheid te bevorderen en meertaligheid te stimuleren.

Wat voor ons vanzelfsprekend lijkt, is niet zo voor vele minderheden.  In de aanloop naar deze dag kwamen vertegenwoordigers van de inheemse Mapuche in de Chileense stad Temuco op straat. Ze eisen dat hun taal "Mapuzungun" door de overheid als officiële taal wordt erkend en dat ze een belangrijkere rol zou spelen binnen de Chileense maatschappij.  Bovendien moet de taal als vak worden aangeboden in alle Chileense scholen.  In sommige, meer landelijke regionen is dat reeds het geval, maar de Mapuche willen dat hun taal ook buiten deze regio's wordt verspreid.

Mapuzungun betekent "taal van de aarde". 

Er zijn ongeveer 260.000 mensen in Chili en Argentinië die de taal vandaag nog spreken.  Toch geldt Mapuzungun als bedreigde taal, omdat ze nog maar zelden van generatie op generatie wordt doorgegeven.  En dat is nu juist zo belangrijk, want Mapuzungun heeft geen officieel  alfabet. De taal kan daarom enkel mondeling worden doorgegeven.

De Mapuche hebben zich ondertussen georganiseerd om hun taal te beschermen en nieuw leven in te blazen. 

De activisten van deze beweging weten dat dit niet gemakkelijk zal zijn.  Mapuzungun is immers wat men een "geïsoleerde taal" noemt. 

Dat wil zeggen dat ze nooit door andere talen werd beïnvloed en dat er geen verwantschap is met andere talen.  Toch heeft de beweging al een paar successen kunnen boeken :  liederen worden opnieuw in Mapuzungun gezongen en taal wordt ook gebruikt voor gedichten en teksten.   Op die manier kan Mapuzungun zich traag maar zeker verspreiden en stilaan aandacht en erkenning vinden.

10 Mapuzungun woorden :

mapuche = mensen van de aarde

mapu = land, plaats, aarde

werken = verslaggever

sdugun = taal

suyai = hoop

maya = rivier

achreu = kou

huechelu = nieuwe mensen

co = water, beek

kimün = kennis, weten