De zwarte vlek op de boekenbeurs
Foto: Eerste van links, met zijn rug naar de fotograaf: Bart Claes, voorzitter Vlaams Belang Jongeren en sociale media-strateeg van het Vlaams Belang. Tweede van links: Glenn Gené, Vlaams Belang-gemeenteraadslid in Wijnegem en voormalig hoofdredacteur van het blad van de Vlaams Belang Jongeren. Derde van links, nog maar alleen met haar haar te zien: Annick Ponthier die als medewerkster van Gerolf Annemans op de loonlijst van het Europees Parlement staat en op de Boekenbeurs standverantwoordelijke van Egmont is. Verderop: Tom Van Grieken en Brussels Vlaams Belang-parlementslid Dominiek Lootens-Stael, de blik gericht naar de fotograaf.
Het is niet van harte vanwege de inrichters van de Boekenbeurs, maar een uitspraak van de Rechtbank van Eerste Aanleg in Antwerpen dwingt hen daartoe.
De vzw Egmont werd op 23 juli 1998 opgericht door Gerolf Annemans, Filip Dewinter, Roeland Raes, Patsy Vatlet, Frank Vanhecke en Wim Verreycken. Sindsdien zijn een aantal namen in de raad van bestuur gewijzigd, maar het zijn en blijven altijd volbloed Vlaams Belang’ers. De laatste wijziging is van 11 april 2016 waarbij Tom Van Grieken Gerolf Annemans opvolgt als voorzitter van de vzw Egmont. Wat samenhangt met dat Tom Van Grieken Gerolf Annemans opvolgde als Vlaams Belang-voorzitter. De verwevenheid tussen Egmont en het Vlaams Belang blijkt ook uit dat de maatschappelijke zetel van Egmont op hetzelfde adres is gevestigd als die van het Vlaams Belang, en dat de juridische stappen om Egmont toe te laten op de Boekenbeurs werden ondernomen door de juridische dienst van het Vlaams Belang.
De vzw Egmont is dan wel juridisch een andere entiteit, in de praktijk is het hetzelfde als het Vlaams Belang. Egmont toelaten op de Boekenbeurs opent de poort voor andere politieke partijen, partijtjes en groeperingen om ook een plaats op te eisen op de Boekenbeurs, en dat is niet de bedoeling noch ligt in de mogelijkheden van de Boekenbeurs. Via een erkende boekverdeler en/of boekhandelaar kunnen vzw Egmont en haar auteurs al jaren op de Boekenbeurs aanwezig zijn, maar waarom gemakkelijk doen als moeilijk ook kan? Vandaar de rechtszaak die Tom Van Grieken aanspande.
Op 3 oktober 2017 besliste een rechter in Antwerpen dat er sprake is van politieke discriminatie als Egmont niet toegelaten wordt op de Boekenbeurs, en werd een dwangsom van 500.000 euro opgelegd als Egmont geen stand zou krijgen. Vandaar dat Egmont nu op de Boekenbeurs staat, in afwachting van de uitspraak in hoger beroep.
Volgens krantenberichten wordt in het vonnis in eerste aanleg verwezen naar uitgeverij EPO die door de voorloper van de PVDA is opgericht en al jaar en dag op de Boekenbeurs staat. Die vergelijking loopt echter behoorlijk mank, zo blijkt uit de respectievelijke aanbiedingsfolders. De ‘boekenaanbod’-folder van Egmont toont ons als volledige catalogus 47 boeken waarvan 36 keren als auteur een bekende Vlaams Belang’er op het ogenblik van de publicatie (Gerolf Annemans en Filip Dewinter elk met zes boeken, VB-cartoonist Fré met vier uitgaven, Vlaams Belang-provincieraadslid Jan Huijbrechts met drie boeken, en verder nog met één of twee boeken: Barbara Pas, Peter Logghe, Jef Elbers, Anke Van dermeersch, Rob Verreycken, Werners Somers, Roeland Raes, Werner Marginet, Bart Laeremans, Marc Joris, Freddy Van Gaever, Wim Van Dijck en Karel Dillen). 77 % van de door Egmont uitgegeven boeken is van iemand die expliciet bekend staat als Vlaams Belang’er.
Egmont verdeelt ook enkele boeken van andere uitgeverijen, en daarvan is de helft van de auteurs ook al Vlaams Belang’er: Tom Van Grieken, Filip Dewinter, Stijn Hiers, Maarten van der Roest (pseudoniem van Koen Dillen), Freddy Van Gaever en Filip De Man. Bekijken we de laatste EPO-folder, de najaarsaanbieding 2017 met de boeken die van augustus tot en met december gepland zijn, dan tellen we 13 boeken, waarvan maar 2 van de hand van iemand bekend als PVDA’er (de Limburgers Kim De Witte en Staf Henderickx). Dat is 15 % van het aanbod.
Natuurlijk vind je bij EPO voor het overige vooral boeken van progressieve mensen (het boek dat op stapel staat van Rachida Aziz belooft een knaller te worden), zoals je bij Egmont het spiegelbeeld ervan vindt (met bijvoorbeeld twee boeken van ’t Pallieterke-medewerker Hector Van Oevelen). Maar 77 % bekende partijleden bij Egmont versus 15 % bij EPO, dat is toch een wereld van verschil. Bij de vooropening zaterdag stond Tom Van Grieken de hele avond te blinken aan de stand van Egmont. Niemand herkende hem er als voorzitter van vzw Egmont, iedereen zag hem er als Vlaams Belang-voorzitter.
Dat het Vlaams Belang de Boekenbeurs als politiek instrument gebruikt, blijkt ook uit het auteurspodium dat Egmont tweemaal mag vullen. De eerste keer, voorbije zondag met Barbara Pas die dit jaar ‘De communautaire leegte’ publiceerde, is een legitieme keuze. De tweede keuze is Filip Dewinter om de Boekenbeurs zondag 12 november te besluiten. In de persmap van Egmont wordt die keuze uitgelegd met: “In ‘Inch’Allah?’ beschrijft Filip Dewinter hoe de radicale islam Europa islamiseert en verovert. Hij legt uit waarom…”. ‘Inch’Allah?’ verscheen evenwel in 2009, acht jaar geleden. Bij andere uitgeverijen is het een keuze maken uit welke auteurs van recent verschenen boeken men een plaats op het auteurspodium geeft. Het Vlaams Belang zet eerst Filip Dewinter op het podium, en zoekt daarna een excuus. En dan moet men tot acht jaar terug gaan om hem als auteur te kunnen opvoeren. ‘Du jamais vu’ op de Antwerpse Boekenbeurs.
Egmont koketteert intussen met de status van bijna-geweerde uitgeverij.
Op een muur aan de stand staat: “Wat is er aanlokkelijker dan een verboden boek?” als een citaat van Louis Paul Boon. Mocht Louis Paul Boon weten dat het Vlaams Belang zijn naam misbruikt, Louis Paul Boon zou zich omdraaien in zijn graf.